Ölkəmizdə çox böyük sosial layihələr həyata keçirilir və 2020-ci ildə bu layihələrin həcmi rekord həddə çatıb.

   Avqustun 6-da ölkə Prezidenti İlham Əliyev ölkəmizdə koronavirus pandemiyası ilə mübarizə sahəsində görülən tədbirlər və sosial-iqtisadi vəziyyətlə bağlı videoformatda keçirdiyi  müşavirədə COVID-19-la  mübarizənin nəticələrindən, sosial və iqtisadi fəsadların aradan qaldırılmasından bəhs etmişdir.

    “Ölkəmizdə çox böyük sosial layihələr həyata keçirilir və 2020-ci ildə bu layihələrin həcmi rekord həddə çatıb” söyləyən Prezident İlham Əliyev bildirib ki, həm pandemiya, həm də neftin qiymətinin aşağı səviyyədə olması bizim gəlirlərimizə çox mənfi təsir göstərib, ancaq nəzərdə tutulmuş bir dənə də olsun sosial layihə yarımçıq qalmayıb, yaxud da ixtisar edilməyib.
Sözsüz ki, dövlətimiz tərəfindən həyata keçirilən islahatlar Azərbaycanın sosial dövlət olduğunu təsdiqləyir. Bu da təsadüfi deyil. Çünki insanların sosial şəraitinin yaxşı­laşdırılması iqtisadi-sosial islahatların həyata keçirilməsinə, iqtisadi inkişaf prosesində hər bir vətəndaşın iştirakını təmin etməyə müsbət təsir göstərir.
     Bu məqamda onu da qeyd edə bilərik ki, bu ilin ilk yarısında bütün sosial ödənişlər vaxtında, hətta bir sıra hallar­da cədvəl üzrə nəzərdə tutulduğundan həyata keçirilib. Sosial ödənişlər çərçivəsində ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 24 faiz artıq, yəni 436 milyon manat çox vəsait ödənilib. Pensiyala­rın indeksasiyası ilə bağlı müvafiq qərara əsasən 1,2 milyon pensiyaçının pensiyaları 16,6 faiz artırılıb. Bunun nəticəsində isə orta pensiya ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 27 faiz artaraq 297 manata, yəni, faktiki olaraq 300 manata ya­xınlaşıb. Eyni zamanda, pandemiya dövründə 750 min şəxsə müavinət və təqaüdlər də vaxtından əvvəl ödənilib. Bu məqsədlər üçün ötən ilin 6 ayı ilə müqayisədə 151 milyon manat və ya 45 faiz artıq vəsait xərclənib. Habelə pensiya, müavinət, təqaüd ödənişlərinin elektronlaşdırılması xüsusi karantin rejimində əhalinin mobilliyinin azal­dılması baxımından çox böyük önəm kəsb edib. Hazırda Azərbaycan minimum pensiyanın məbləğinə görə alıcılıq qabiliyyəti üzrə MDB-də birinci yeri, orta pensiyanın alıcılıq qabiliyyəti üzrə isə ikinci yeri tutur. Sosial ödənişlərin digər vacib bir istiqaməti isə məhz sosial təminatla bağlıdır və burada da dövlət başçısının tapşırığına uyğun olaraq ünvanlı sosial yardım proqramının ödənişinin, prosedur qaydalarının sadələşdirilməsi üzrə genişmiqyaslı iş aparılıb. Artıq hazırda 84 min ailənin 350 min üzvünə ünvanlı sosial yardım ödənişləri həyata keçirilir. Pandemiya dövründə artım 14 min ailənin 58 min üzvünü əhatə edib və orta məbləğ burada 225 manata bərabər olub.
    Sosial təminatın digər bir istiqaməti məcburi köçkünlər, aztəminatlı ailələrə dəstək layihələri və şəhid ailələrinə, müharibə əlillərinə mənzil, habelə avtomobillərin verilməsi proqramı oldu ki, bu da uğurla davam etdirilir. Prezident İlham Əliyevin çıxışında onu da qeyd edib ki, bu il rekord sayda məcburi köçkün ailəsi evlərlə, mənzillərlə təmin olunacaq. Bu il bu imkandan 7 mindən çox köçkün ailəsi faydalanacaq. Bu il rekord sayda - 1500 şəhid ailəsi, Qarabağ müharibəsi əlili mənzillərlə təmin ediləcəkdir. Ordu sıralarında qüsursuz xidmət etmiş 400-dən çox hərbçi dövlət tərəfindən pulsuz mənzillərlə təmin olunacaq. Yəni, bütövlükdə ən azı 9 minə yaxın ailə bu il dövlət tərəfindən mənzillərlə təmin ediləcəkdir. Bütün bu mənzillər keyfiyyətli mənzillərdir, demək olar ki, onların hamısı yeni tikilmiş binalarda yerləşir. Beləliklə, əgər biz bir ailənin üzvlərini orta hesabla beş nəfər götürsək, deməli, bir il ərzində ölkəmizdə 45 min insan dövlət tərəfindən pulsuz, keyfiyyətli mənzillərlə təmin edilir. Mən tam əminliklə deyə bilərəm ki, adambaşına düşən saya görə bu, dünyada ən yüksək nailiyyətdir.
    Koronavirus infeksiyasına qarşı mübarizə şəraitində sosial rifah və məşğulluğa dəstək Tədbirlər Planının icrası ilə bağlı aparılan həm dəstək, həm də inzibati tədbirlər nəticəsində müsbət dinamika əldə edilib. Belə ki, dövlət sektoru üzrə 900 min iş yeri qorunub, onların hər birinin əməkhaqqı ödənilib. Eyni zamanda 760 min insana isə lazımi maliyyə dəstəyi göstərildi və onların iş yerləri qorundu. Əks təqdirdə, 760 min insan işsiz qala bilərdi. Çünki onların çalışdıqları sektorlar pandemiya nəticəsində ən böyük zərər görmüş sektorlardır. Təbii ki, sahibkarlar, işəgötürənlər indi gəlir əldə etmirlər və beləliklə, yüz minlərlə insan işsiz qala bilərdi. Yenə də dövlət operativ tədbirlər nəticəsində dərhal bu məsələyə müdaxilə etdi. Əlbəttə ki, bu məqsədlər üçün böyük maliyyə resursları xərclənibdir. Bütün bunlarla yanaşı, işsizlər və xüsusi karantin rejimi dövründə gəlirini itirən qeyri-formal işləyən şəxslərlə bağlı bir sıra tədbirlər də reallaşdırılıb. Həmçinin ölkə üzrə yaşayış minimumu olan 190 manat məbləğində birdəfəlik ödəmənin həyata keçirilməsi diqqət mərkəzində saxlanılıb. Bununla da  sərt karantin rejimin tətbiq edilməsi ilə bağlı ödənişlər aprel, may, iyun aylarında tam şəkildə icra olunub. Karantin rejiminin uzadılması ilə əlaqədar olaraq Prezident İlham Əliyevin ölkəmizdə görülən mübarizə tədbirləri və sosial-iqtisadi vəziyyətlə bağlı avqustun 6-da videoformatda keçirdiyi müşavirədəki tapşırığına əsasən birdəfəlik ödəmələr cari ayda da davam etdiriləcək. Belə ki, növbəti sosial dəstək tədbiri kimi avqust ayında sərt karantin rejimi tətbiq edilən 13 şəhər və rayon üzrə (Bakı, Cəlilabad, Gəncə, Masallı, Mingəçevir, Sumqayıt, Yevlax şəhərləri və Abşeron, Bərdə, Goranboy, Göygöl, Xaçmaz, Salyan rayonları) 190 manat birdəfəlik ödəmə 278 min nəfəri əhatə edəcək ki, bunun üçün də 53 milyon manat vəsait ayrılıb.
    Digər bir istiqamət olaraq, işsiz və qeyri-formal işləyən şəxslər üçün xüsusi olaraq yaradılan haqqıödənilən ictimai işlər proqramı idi. Belə iş yerlərinin sayı da 90 minə çatdırılıb. Xatırladaq ki, ilin əvvəlində 38 min belə ictimai iş yaradılmışdı və əlavə olaraq da pandemiya dövründə işsizlər üçün  52 min ikiaylıq iş yerləri açıldı. Bu proqram da uğurla icra olunur. Davamlı iş yerlərinin 95 faizi, ikiaylıq iş yerlərinin isə 50 faizi tam şəkildə komplektləşdirilmişdir.
    İşsizlərə dəstək proqramının növbəti hissəsi özünüməşğulluq proqramı idi ki, bu proqrama da Dünya Bankı, BMT-nin İnkişaf Proqramı, Heydər Əliyev Fondunun “Regional İnkişaf” İctimai Birliyi, yerli banklarımız qoşuldu. Dövlət qurumlarımızdan İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyi, “ASAN xidmət”in yanında ABAD, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, yəni çox geniş bir əhatə dairəsi yaradaraq kiçik və mikrosahibkarlığın, əhalinin məşğulluğunun təşkil edilməsi baxımından bu proqramın icrasına başlanmışdır.
  Göründüyü kimi, bu ağır pandemiya dönəmində Azərbaycanda sosial layihələrin heç biri ixtisara düşmədi. Bununla da Azərbaycan Prezidenti bir daha sübut etdi ki, dövlətimizin siyasətinin mahiyyəti dəyişməzdir və davamlıdır. Çünki Azərbaycan dövlətinin siyasətinin mərkəzində hər zaman onun vətəndaşı və vətəndaşının yüksək rifah vəziyyətinin yaradılması məqsədi dayanır.